Yönetici Koçluğu

Başarının anahtarları

Başarı Nedir?

Başarı davranışların doğru ve uygun kombinasyonunun doğal ürünüdür . Başarı ; davranışlar , hedefler , kaynaklar , beceriler , stratejiler , tutumlar , inançlar ve değerler , standartlar ve kriterler , sonuçlar ve duyguların akılcı  beyin , zihin ve ruhsal durumlarının ürünüdür .

Sadece küçük bir grup insan bilinçli veya bilinçsiz bu özelliklerin hepsini bulundurur ve başarıya ulaşır . Kalan büyük kütle ise bütün duygularını ve enerjilerini seferber ettiği halde diledikleri başarıya uzanamazlar çünkü bu özelliklerden bazıları eksiktir .

Bu özelliklerin farkında olmak , onların nasıl işlediğini anlamak , gerekli dozajı tesbit etmek ve bütün bu özellikleri bir arada kullanabilmek için niyet ve azim ön şarttır .

" Hayatta gerçek başarı çok ender ; bu durum  insanlar tembel , zayıf veya iradesiz olduklarından değil , Gerçek başarı ender görülüyor çünkü insanlar doğru STRATEJİLERi uygulamıyorlar "

BAŞARI BİR SÜREÇTİR . Başarıya ulaşmak için doğru süreçler kullanılmalıdır .

Bu yazıda 6 adımda başarıya giden yol ve süreçler incelenmiştir .

 

I . VİZYONUNUZU AÇIĞA KAVUŞTURUN

" Nereye gittiğini bilen insanların önündeki kapılar onlara her zaman açılır "

Başarılı olanlar hayatta ne istediğini bilen insanlardır .

Başarılı insanların ortak özellikleri tutkulu , çoşkulu olmaları ve belirgin bir hedefi olması ve hedeflerine odaklanmalarıdır.

S. Covey'e göre Etkili insanların 7 alışkanlığından ikincisi " Sonunu düşünerek işe başla " dır 

Açık ve net vizyonu olanlar,

• Daha mutlu ve yaşamlarından daha memnun
• Daha az kaygı ve depresyon çeken
• Daha sağlıklı
• İşine odaklanmış , ertelemeyen , oyalanmayan
• Amaçlarının hayaline kapılıp , sürüklenmeyen
• Hedefleri için gerekli işleri yapmaya odaklanmış .
• Yaşamlarında kalıcı değişiklikleri yapabilme cesaret ve gayretini göstermişlerdir .

 

Kişisel vizyonumuzu nasıl ortaya çıkarabiliriz :

1. En az 30 dakika sessiz ve sakin bir ortamda düşünün
2. Aşağıdaki soruların cevaplarını samimi olarak vermeye çalışın
   1. Yaşamdan ne bekliyorsun ?
   2. Seni çeken , sana cazip gelen işler nelerdir ?
   3. Piyangodan büyük ikramiye çıksa ne yaparsın ?
   4. Başarısız olmayacağınız garanti olsa ne yapardınız ?
   5. ( Zor olduğunda , pratik olmadığından ) Yapmayı isteyip de yapamadığın neler var ?
   6. Gençliğinde , çocukluğunda şimdi unutulmuş hayalleriniz nelerdi ?
   7. Senin rol modellerin kim ?

Niçin onları taklit ediyorsun , onlara imreniyorsun ?

 

II . UZUN VADELİ VİZYONUNUZU TUTARLI EYLEME ÇEVİRİN - STRATEJİLERİNİZ

 " Kendi kişisel menkıbesini gerçekleştirmek insanların biricik gerçek yükümlülüğüdür  ...  ve bir şey istediğin zaman Evren arzunun gerçekleşmesi için işbirliği yapar" 

Paulo Coelho

Vizyon gerek , vizyon çok önemli ancak tek başına yeterli değil . Vizyonu gerçekleştirebilmek için tutarlı bir stratejiye ihtiyaç var .

Vizyon ve Stratejinin olması,

• Motivasyon ve verimliliğin artmasını
• Bedensel ve psikolojik sağlık
• Endişe ve korkuların azalmasını sağlayacaktır .

Büyük vizyonları olan , ancak etkin stratejisi olmayan insanlara ancak " hayalperest ", " uçuk " adları yakışır .

Etkin Yaşam Stratejisini Nasıl Oluşturabiliriz?

Vizyondan stratejiye geçiş için pek çok yol var . Bunların en önemlilerinden biri olan " Hedef "  saptamayı inceleyelim .

Doğru biçimde şekillenmiş ve tesbit edilmiş hedeflerin , başarıya giden yolda en önemli araçların başında geldiğini herkes kabul eder.

Hedefler ;

• Spesifik
• Ölçülebilir
• Ulaşılabilir
• Gerçekçi
• Zamanlı

Olmalıdır .

 

1. SPESİFİK Hedefler  :

Hedef belirli ve çok detaylı bir biçimde tanımlanmış olmalıdır . Detaylı hedefler , o hedefe ulaşırken önümüze çıkabilecek engelleri ve kısıtlamaları da ortadan kaldırır . Spesifik hedefler bitiş çizgisini görmemizi böylece bütün enerjimizi hedefe odaklamamızı sağlar .

Hedef hakkında açık , net ve kararlı olmak için şu soruları sorun ve cevabını verin ;

1. Hedefe ulaşmak için NE yapacaksın ?

Hedefe ulaşmak için yapacaklarınızı adım adım yazın .

2. Bu hedefe ulaşmak sizin için NEDEN önemli ?
   Bu hedefin önemi ne ? Bu hedeften neden vazgeçemiyorsunuz ?

Eğer niyet ve dileğiniz çok yoğun ve belirli ise , hedefin önemini o kadar güçlü idrak edebiliriz .

3. Hedefe NASIL ulaşmayı düşünüyorsun ?

Yapılması gerekli işler listesine bir daha bakın ve o adımları nasıl gerçekleştirebileceğinizi planlayın .

Belirsiz bir hedef örneği : Yıl başından önce zayıflayacağım .

Belirli bir hedef örneği : gelecek dört ay içinde her ay üç kilogram olmak üzere 12 kg vereceğim . Belirsiz ile belirli hedef arasındaki farkları görmek çok kolay . Belirli hedef size sonucu ve bu sonuca ulaşırken geçeceğiniz safhaları açıkça bildiriyor .

 

2. ÖLÇÜLEBİLİR Hedefler :

Hedeflerin başarıya ulaşamamasındaki en önemli nedenlerden biri de , hedefin ölçülebilir olmamasıdır . Ölçülebilir olması ; ilerlerken , nerden geldiğini , bulunduğun durumu ve varacağınız noktayı  - hedef - bilmektir .

Ölçüsüz hedef örneği : Ben zayıflamak istiyorum .

Ölçülebilir hedef örneği . ben her hafta 1,5 cm olmak üzere 6 haftada  bel ölçümü 86 cm den 79 cm ye indireceğim .

Belki sizin nihai hedefiniz bel ölçüsünü 72 cm ye indirmek olsun , ancak haftalık ölçülen hedeflerle son hedefinize ulaşmak daha kolay olacaktır .

Eğer hedef ölçülebilir değilse ne kadar ilerleme kaydettiğinizi ve ne durumda olduğunuzu bilemeyeceksiniz .

 

3. ULAŞILABİLİR Hedefler :

Şimdi artık belirli , ölçülebilir hedefler koyduğumuza göre , en kritik soru geliyor .

Hedefinize ulaşılabilir mi ?

Uçan şişik hedefler üzüntü ile biten sonuçların habercisidir . Elbette ulaşabileceğimizden daha öte hedefler koymak şart ... Burada hedefin , ulaşılabilir erişilebilir olması en önemli noktadır . Ulaşılamayacak bir hedefin kimseye bir faydası olmayacaktır .

Ulaşılamayan hedefler çekiciliğini kaybeder . Bu tip hedefler sonunda rafa kalkan , tozlanan projeler grubuna dahil olur .

Ulaşılamayacak hedefe örnek : (Ayda 1.500 YTL kazanan bir insan ) Ben gelecek ay 1.000.000 YTL kazanacağım .

Ulaşılabilir hedef : Ben müşteri portföyümü her ay %5 arttıracağım .

Açıklamaya gerek duyulmayacak iki örnek .

4. GERÇEKÇİ Hedefler :

Gerçekçi hedefler pratik ve makul olandır . Eğer yapamayacağınızı biliyorsanız , onu hedef olarak belirlememelisiniz . Bu onu denemeyeceğimizi değil , daha iyisini becerebileceğimizi işaret eder.

Bununla beraber bu noktada dikkatli olmalıdır . O hedefin gerçekçi görünmeyişinin nedeni belki de o noktada sahip olduğumuz bilgi becerinin yeterli olmayışıdır . Gerçekçi olmayan hedef , ondan vazgeçmeyi gerektirmez . O alandaki  bilgi ve beceri eksikliğimizi , eğitim uygulama ve çalışmalarla giderdikten sonra o hedefe ulaşmanın yollarının aranması gerekir .

Gerçekçi olmayan hedef örneği : Bir iki yılda doktoramı tamamlayacağım .

Gerçekçi hedef : Bu yıl üniversiteyi bitirebilmek için ikinci ve üçüncü sınıflardan kalan üç dersimi , son sınıf dersleriyle beraber tamamlayacağım .

Doktora gerekli adımlar atılmadan tamamlanabilecek bir derece değildir . İkinci hedef ise çok çalışma ve ek gayretle gerçekleşebilir .

Gerçekçi hedefler için kendi bilgi beceri ve yeteneklerimizi iyi analiz etmeli ve eksiklerimizin nasıl giderilebileceğini tesbit etmelidir . Bu eksiklerin giderilmesi , ayrı hedefler olarak saptanabilir . Bu eksikler tamamlandıktan sonra ana hedef yeniden tanımlanabilir .

 

5. Hedefler ZAMANLI olmalıdır :

Hedeflerin belli bir zaman çizelgesine oturması diğer dört ilke kadar önemlidir . Zamanı belli olmayan hedefler başarısızlığa mahkumdur .

Her hedefi zaman çizelgesi olmalıdır , çünkü ;  

1. Zaman içinde hedefin değerlendirilmesi , ilerlemeyi denetlememizi sağlar .
2. Zaman çizelgeli hedeflerde işler yolunda gidiyorsa sorun yok , sapmalar olursa erken farkına varır ve düzeltmeler yapılabilir . Zaman olmadığında hedef kolayca raydan çıkabilir . Gevşeme , erteleme başlar ve ne olduğunu anlamadan proje kaybolur biter .
3. Hedefte zaman olduğunda , hedef içine ara hedefler koymuş oluyoruz . Bu durumda hedefi ıskalamak neredeyse imsansız hale gelir .

Zamansız hedef örneği : Üç plasiyer bulmam gerek

Zamanlı hedef örneği : Gelecek hafta sonuna kadar üç plasiyer işe almam gerekiyor .

Zamanlı hedef bizi hep uyanık ve hedefe yönelik tutar . Bitiş tarihi belli olduğunda daha çok ve yoğun çalışılarak hedefe ulaşılır . Bitiş tarihi işin önemini vurgular böylece daha odaklanmış ve adanmış çalışma başarıyı garantiler .

 

III. SİZİ DESTEKLEYEN İNANÇLAR VE ÖZ-GÜVEN
( Korku , Belirsizlik ve Şüphelerinizden Kurtulun )

Stratejinizi harekete geçirmek ve hedeflerinize ulaşmak için sizi destekleyen inançlara ve öz-güvene ihtiyacınız var .

Başarılı insanlar , başarılı olacaklarına gerçekten ve gönülden inanırlar

İnançlı insanların :

• Daha çok kazanıp , daha çok başardıkları
• Psikolojik ve fiziksel açıdan daha sağlıklı oldukları
• Yaşamlarında değişiklik yapabildikleri , karar ve sözlerini yerine getirdikleri
• Yaşamın zorluklarıyla daha kolay baş edebildikleri

Saptanmıştır .

Bizi destekleyen inançlar ve yüksek öz-güven için Korku/Belirsizlik/Şüphe den arınmak kritik bir başarı stratejisidir . Bu konuda NLP , EFT gibi teknikler kısa sürede olumlu sonuçlar sağlamaktadır . Bunun için önce , kendimize dürüst davranarak , olumsuz  Düşünce/Tavır/Davranış/İnançlarımızı ortaya çıkarmalıyız . belirlediğimiz bütün olumsuzluklar çözümleninceye ve olumlu karşılığı yerleşene kadar uğraşmalıyız . Kendimize güvenin yerleşmesi ve başarıyı teşvik eden ve destekleyen bir unsur haline gelmesi için öz-güveni yükseltmelidir . Yeni kazanılmış olumlu inançlarımızı adım adım yerleştirmeli ve içselleştirmeliyiz . Bu konuda danışmandan yardım almak bu süreci kısaltmakta ve sonuçları parlatmaktadır .

Kendine güveni besleyen en önemli unsur başarının kendisidir . Bu nedenle kısa vadeli hedeflerde başarıyı tatmak , keyfini çıkarmak hayati önemi haizdir . Kısa vadeli hedefler tesbit ederek onlara ulaşma başarısını göstermek , daha önemli ve uzun vadeli hedeflerimiz için olumlu referans ve kaynak oluşturacaktır .

Canlandırma , hedefi başardığımızı görmek , başarıya ulaştığımızı hayal ederek başarı anını yaşamak en önemli tekniklerden bir başkasıdır .

IV. KARARLI OLMAK , SEBAT ETMEK

Daha önce başarıya ulaşmak için Vizyon , Strateji ve İnançların öneminden bahsettik . Şimdi başarının bir diğer unsuru olan kararlı olmak , sebat etmek üzerinde duracağız . Zira kararlı olup sebat etmezsek , en iyi vizyon , strateji ve olumlu inançlar başarılı olmak için bize yetmez .

Kararlı  olup sebat etmek için psikolojideki temel bir kurala uymak gerekir . Bu kural " Ödül Kuralı" dır . Pek çok kişi bu kuralı bildiği halde onu ihlal eder . Bu kural " ödüllendirilen davranışlar güçlenerek devam eder ve tekrarlanır " der . Bu basit kurala uyulmadığı için pek çok proje sonlandırılmamıştır .

Örnek : Diyet yapan birisi , diyetine sadık kalarak kilo vermeye başladıktan sonra , ikinci hafta içinde dayanamayıp bir öğünde çok kaçırıp diyetini bozsun . Bu durumda iki haftalık diyete sadık kalacağına , diyet bozuldu diyerek obeziteye dönülür . Sigara bağımlılığının yenilenmesi , yeni iş kurulması veya hayatta önemli değişiklikler yaparken benzer davranışlar oldukça yaygındır .

Büyük hedefi küçük hedeflere bölerek her ilerleme için kendimizi mutlaka ödüllendirmeliyiz . Arada çıkabilecek aksaklıkları izole ederek etkisinin yayılmasını önlemeliyiz. Bunu yapmanın en pratik yolu kendimizi ödüllendirmenin yollarını bulup uygulamaktır .

Bunu yapmanın daha etkin bir yolu ise hedeflerimizi bir yakınımızla paylaşarak hedefe doğru ilerlerken ara hedeflere ulaştığımızda arkadaşımızın bizi ödüllendirmekte aracı olmasını isteyebiliriz .

Sonuç olarak , ödüllendirmeyi bilen insanların uygulamayanlara göre daha başarılı ve mutlu oldukları saptanmıştır .

Kendiniz başardığınız her şey için ödüllendirin . Yol boyunca çıkabilecek aksaklık ve arızalar için kendinizi kahretmeyin . Aksaklıkları doğru bir biçimde değerlendirerek karşı önlemleri süratle alarak yolunuza devam edin .

Kararlı olmak ve Sebat Etmeyi Güçlendirmek

Başarılı insanlar , hedeflerine ilerlerken , yanlış giden bir şeyler olduğunda ;

• Durum KİŞİSELLEŞTİRMEZ
• Olumsuzluğun SÜREKLİ OLACAĞINI DÜŞÜNMEZ
• Bu olumsuzluğun yaşamın diğer alanlarını etkilemesine - YAYILMASINA -  İZİN VERMEZ.

Bir sınavda başarısız olunca ;

 

• Pek çok kişinin dediği gibi " Ben aptalım " " Benim kafam çalışmaz" diyerek durumu kişiselleştirmez .
• " Ben hep aptallıklar yaptım" " Benim kafam hiç çalışmıyor " diyerek süregelen bir duruma çevirmez
• " Ben zaten her alanda başarısızım "  " Zaten neyi becerdim ki !!" demez. Sınavdaki başarısızlık duygusunu diğer alanlara yaymaz .

Bunun yerine " Ben bu sınava yeterince hazırlanamadım "

" Bir sonraki sınava daha iyi hazırlanarak daha başarılı sonuçlar alacağım " der , başarısızlık duygusunun sürekliliğini önler .

" Test tekniklerinde geliştirmem gereken noktalar var "  " Diğer konularda elbette başarılı olabilirim " diyerek başarısızlığı olduğu noktada tutar ve yaşamın diğer alanlarına yayılmasına mani olur .

V. YAŞAMIN HER DÖNEMİNDE ÖĞRENMEYE DEVAM EDİN
( Yaşamınızda Değişimler ve Düzeltmeler Yapmak için Öğrenmeye Devam Edin )

Antik Yunan'dan Sisyphus'un hikayesini herkes duymuştur. Bilindiği gibi Sisyphus lanetlenmiştir . Sisyphus'a verilen görev , kayayı tepeye çıkarmaya çalışmaktır . Ancak tam tepeye ulaştığında kaya aşağı yuvarlanacak ve bu işlem sonsuza kadar tekrarlanacaktır .

Sisyphus başarılı olmak için ilk dört adımı yerine getirmektedir .

• İyi belirlenmiş bir vizyonu ( Kayayı tepeye çıkarmak)
• Doğru bir stratejisi ( Kayayı sırtında iterek , taşıyarak tepeye çıkarmaya taşıyor )
• İnançları sağlam ( Güçlü ve kendine güveniyor )
• Kararlı ve sebat ediyor ( Sonsuza kadar sürecek bir iş )

Sisyphus'un sorunu ÖĞRENME eksikliğidir . Kararlılığı doğru yolda ve alanda değildir . DEĞİŞİKLİK YAPMASINI ÖĞRENEMEMİŞTİR . Her ne kadar olay mitolojinin bir parçası olduğundan lanetlenen birinin yardım alması zor! Ama buradaki espriyi sanırım herkes anladı .

Başarılı olmak için duruma uygun bilgi ve becerileri öğrenmeye hiç ara vermeden devam etmelidir . Yapılan yanlışların tekrarlanmaması için - Sisyphus olmamak için - yeni şeyler öğrenmeliyiz .

Öğrenmenin ve öğrendiklerimizi değişim ve düzeltmeler olarak kullanmanın en kolay yolu " Hedefe ulaşma yolunda yaptığımız davranışları ve ilerlemeyi kaydetmektir . "

Günlük tutun , ilerlemeye sıfır ile on arasında derecelendirin .

Günlük değerlendirme sonucunda yüksek puan aldığınızda kendinizi ödüllendirmeyi unutmayın . Kayıtları inceleyerek hedefe yaklaşıp yaklaşamadığımızı anlayabiliriz . Böylece gerekli düzeltmeleri yaparak hedefe ilerlemeye devam ederiz .

 

VI. İLK BEŞ ADIMI BİRLEŞTİRELİM

" Başarısızlık , insanların ; başarı korkusu , sebat etmemeleri , tembellik veya zayıf olduklarından değil , yanlış stratejiler uygulamalarından kaynaklanır  ."

Başarının Formülü :

Başarı = Vizyon + Strateji + İnanç + Sebat + Öğrenmek   DEĞİLDİR .

BAŞARI = VİZYON X STRATEJİ X İNANÇ X SEBAT X ÖĞRENMEK  TİR

Aradaki fark ince ve çok önemlidir .

Toplamda unsurlardan biri sıfır veya sıfıra yakın olsa etki kendi büyüklüğü kadardır .

Çarpımda ise , unsurlardan biri sıfır veya sıfıra yakın olduğunda  sonuç ( Başarı ) sıfıra yaklaşır veya sıfır olur .

Formülü oluşturan her unsur mutlaka pozitif ve tam olmalıdır . Her hangi birinin eksikliği başarısızlığa davet çıkaracaktır .

Başarıyı oluşturan adımlar , dağa tırmanan ve iplerle birbirine bağlı dağcılar gibidir . Grubun hızı ( başarı ) en yavaş dağcının hızı kadardır . Başarının unsurlarından biri ne kadar zayıf ve eksik ise başarıda o kadar olacaktır .

Başarı formülünün çarpım olması bize büyük imkanlar da sağlar . Zayıf ve eksik yanlarımızda yapacağımız ilerleme ve gelişmeler  başarımızı çok daha fazla arttıracaktır .

• Zeki ve çalışkan insan , vizyondan yoksunsa , hayatta savrulur gider
• Vizyonu olan ancak stratejileri olmayan insanlar hayalperest olarak kalırlar
• Ne istediğini bilen ve stratejisi olan insanlar , kendilerine güvenleri yoksa işe başlayamaz , kararlı ve sebatlı değilse bitiremezler
• Sisyphus öğrenmediği , gerekli düzeltmeleri yapamadığı için aynı hataları sonsuza kadar tekrarlar .

Ahmet S. Koçel

Yaşam ve Yönetim Koçu